Նոր տարին նշվում էր Նեղոսի ջրհեղեղի ժամանակ, երբ ծագեց հեռավոր ու խորհրդավոր սուրբ աստղը՝ Սիրիուսը (դժվար է նշել ճշգրիտ ամսաթիվը. տարածումը ինչ-որ տեղ հուլիսից սեպտեմբեր է), և հնագույն ժամանակաշրջանի առաջին սեզոնը։ Եգիպտական տարին – սկսվեց «Ախեթը»: Նեղոսի ջրհեղեղը կոչվում էր Հապի՝ Վերին և Ստորին Նեղոսի աստծու գալուստը։ Եգիպտոսի համար դա սուրբ ժամանակ էր, քանի որ երաշտը կսպառնար այս գյուղատնտեսական պետության գոյությանը: Հետևաբար, Սիրիուսի վերելքով սկսվեց հին եգիպտացիների կյանքում նոր շրջան, որոնք այդ ժամանակ արդեն ավարտում էին ցանքսը։
Ամանորի նախապատրաստական աշխատանքները սկսվել են արտահոսքից շատ առաջ։ Տաճարների ֆերմաներում պարարտացնում էին զոհաբերվող ցլերին և թռչուններին, պահում էին յուղեր և խեժեր։ Անգամ աղքատներն էին փորձում ազգային տոների համար նոր զգեստներ ու գոգնոցներ կարել։ Քահանաները հաշվարկել են ջրի գալու օրը, և նշանակված օրվա նախօրեին ժողովուրդը հավաքվել է թմբի վրա՝ անհամբեր սպասելով արտահոսքին։
Ժողովուրդը ողջունեց ժամանող պարիսպները, որոնք գալիս էին հարավից, ակոսում գետը և գնում դեպի հյուսիս։ Դիմացը կանգնեցին տաճարների քահանաները։ Աղքատ խրճիթների շեմերին ու պալատների մարմարյա աստիճաններին ամենուր մարդիկ ուրախությամբ ողջունում էին սուրբ գետի կենարար ջրերը։ Նեղոսի հեղեղման օրը Հապիին զոհաբերություններ արեցին, գետը գցեցին պապիրուսի մագաղաթներ, որոնց վրա գրված էր նվերների ցուցակը։ Նավակում դրված էին Ամուն աստծո արձանները (որի հետ երբեմն նույնացնում էին Հապիին), նրա կնոջ և որդու արձանները։ Նավակը մեկ ամիս նավարկեց Նեղոսով, որն ուղեկցվեց երգով, պարով և զվարճանքով։ Այնուհետեւ արձանները հետ են բերվել տաճար։
Նոր տարին նշելիս եգիպտացիները սովորություն ունեին վարարած Նեղոսից հատուկ անոթներ լցնել «սուրբ ջրով», որի ջուրն այն ժամանակ համարվում էր հրաշք։ Բացի այդ, աշխատանքից ազատված եգիպտացիներն այս պահին այցելում էին ընկերներին ու հարազատներին, նրանց հետ միասին նշում էին իրենց նախնիների հիշատակը և փառաբանում աստվածներին։
Հին եգիպտական Նոր տարին կապված էր մեկ այլ պաշտամունքի հետ՝ սիրո և երաժշտության աստվածուհի Հաթորին՝ արևի աստծո Ռա դստերը: Ամանորից երկու գիշեր առաջ քահանայապետն ու օգնականները Դենդերայի Հաթորի տաճարում աստվածուհու արձանի ծիսական մաքրում են կատարել։ Իսկ Ամանորին նախորդող գիշերը՝ «Ռա գիշերը», երբ տեղի ունեցավ արևի աստծո ճակատամարտը խավարի աստվածների հետ, տեղի ունեցավ հանդիսավոր երթ, որին քահանաների հետ միասին մասնակցում էին փարավոնը և նրա կինը։
Հաթորի արձանը տարվել է սուրբ նավով և տեղադրվել 12 սյուներով ամառանոցում, որը խորհրդանշում է տարվա ամիսները, տաճարի տանիքին։
Նոր տարում արևի առաջին ճառագայթի հայտնվելով վարագույրները բացվեցին, և արևի ոսկե հոսքը թափվեց աստվածուհու վրա՝ Ռա աստծո առեղծվածային օրհնությունը Հաթորի դստերը, տաճարին և ամբողջ աշխարհին: . Այսպես սկսվեց Եգիպտոսում Ամանորի հաշվարկը։
Հովհաննես Գալիկյան բլոգ 