Ֆիզիկա դաս 23
- Որոնք են պարզ մեխանիզմները: Ինչ պարզ մեխանիզմներ գիտեք:
Պարզ մեխանիզմները այն սարքերն են, որոնք կարող են մեծացնել մարդկային ուժը։
Օրինակ՝ճախարակ - Ինչ նպատակով են օգտագործվում պարզ մեխանիզմները:
Մարդու գործը հեշտացնելու համար։ - Ինչ է լծակը:
Լծակը անշարժ հենարանի շուրջը պտտվելու հնարավորություն ունեցող պինդ մարմին է։
Լծակը պարզագույն մեխանիզմ է, որը հնարավորություն է տալիս փոքր ուժով հավասարակշռել մեծ ուժին կամ, ինչպես ասում են, ուժի մեջ շահում ստանալ:
4․Ինչն են անվանում ուժի բազուկ:
Հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունը կոչվում է ուժի բազուկ:
5․Ինչպես կորոշեք ուժի բազուկը:
Ուժի բազուկը գտնելու համար պետք է հենման կետից ուղղահայաց իջեցնել ուժի ազդման գծին: Այդ ուղղահայացի երկարությունն էլ կլինի տվյալ ուժի բազուկը:
6․Ինչպիսի ազդեցություն են գործում ուժերը լծակի վրա:
Եթե լծակի վրա ազդող ուժերի բազուկները երկու կողմից հավասար են, ապա լծակը կգտնվի հավասարակշռության մեջ:
F1F2=l2l1
7․Որն է լծակի հավասարաակշռության պայմանը:
Լծակը գտնվում է հավասարակշռության մեջ, եթե նրա վրա ազդող ուժերի մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկներին:
8․Չափահասն ու երեխան պետք է անցնեն գետակի վրայով՝ մեկը՝ աջ ափից ձախ, մյուսը՝ հակառակ ուղղությամբ: Երկու ափերին էլ կա մեկական տախտակ, որոնցից յուրաքանչյուրը մի փոքր կարճ է գետակի լայնությունից:
Ինչպե՞ս կանցնեն գետակը չափահասն ու երեխան:
Տախտակից բռնվելով կանցնեն գետակաը ավելի հեշտ քան առանց տախտակի։
- Օգտվելով նկարից՝ բացատրեք մկրատի գործողությունը, որպես լծակ:
Լծակի հենման առանցքը պտուտակն է, որը իրար է միացնում երկու հատվածները: Ուժերից մեկը՝ մկրատը սեղմող մատների ուժն է, իսկ մյուսը՝ լծակի վրա կտրվող նյութի դիմադրության ուժը: Այսպիսով՝ բեռն ու ճիգը կիրառված են հենարանի տարբեր կողմերում և լծակի վրա նույն ուղղությամբ են ազդում:
Բացատրեք, թե ինչու մետաղաթերթ կտրելու մկրատ և ակցան օգտագործելիս շահում ենք ուժի մեջ:
Մետաղաթուղթ կտրելու համար պետք է ավելի մեծ ուժ քանի, որ մետաղի դիմադրության ուժն ավելի մեծ է:
- Բերեք կենցաղում, տեխնիկայում և բնության մեջ լծակի կիրառման այլ օրինակներ:
Կշեռք,բացիչ,ընկույզ ջարդող սարք և այլն:
Ո՞ր դեպպքերում և ինչ նպատակով է օգտագործվում թեք հարթությունը:
Բեռը ավելի հեշտ բարձրաձնելու համար։
Հայոց լեզու դասարանական
1. Ա և Բ նախադասությունների տարբերությունները գտի´ր: Մնացած նախադասություններն ինքդ փոխի՛ր (կրավորակա´ն դարձրու):
Ա. Ծուխը մրոտել էր առաստաղն ու պատերը:-ներգոծական
Բ. Առաստաղն ու պատերը մրոտվել էին ծխից:-կրավորական
Պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացի փրկել էր նրան:
Նա փրկվել էր պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացու կողմից :
Սպիները ծածկել էին նրա ամբողջ մարմինը։
Նրա ամբողջ մարմինը ծածկվել էր Սպիներով։
Անցած տարիները կնճռոտել էին կնոջ դեմքը:
Կնոջ դեմքը կնճռոտվել էր անցած տարիներից:
Դահլիճը լավ կահավորել էին:
Դահլիճը լավ կահավորվել էր
Մեր ժողովուրդը մշակութային շատ արժեքներ է ստեղծել:
Մշակութային շատ արժեքներ ստեղծվել էր մեր ժողովրդի կողմից:
Սահմանական եղանակ
1.Անկատար ներկա / Սահմանական ներկա/
2. Անցյալ անկատար
3. Վաղակատար ներկա / Սահմանական անցյալ
4. Անցյալ վաղակատար
5.Սահմանական ապառնի / ապակատար + ներկա
6. Անցյալ ապակատար
7. Անցյալ կատարյալ
Խոնարհել երգել և խաղալ բայերը:
անկատար-վազում եմ, վազում ես, վազում է, վազում ենք, վազում եք, վազում են
վաղակատար-
ապակատար-
Տափակ որդեր, Լյարդի ծծան, Սպիտակ պլանարիա
Առաջին եռաշերտ կենդանիներն են։ Երրորդ սաղմնային թերթիկը՝ մեզոդերմը ներկայացված է պարենքիմայով և առանձին մկանային հյուսվածքով ։ Մարմինը տափակեցված է դորզովենտրալ ուղղությամբ և ձգված է երկարությամբ, խոռոչ չունի։
Ներքին օրգաններ
Ներքին օրգաններն ընկղմված են պարենքիմայի մեջ։ Այդ պատճառով տափակ որդերին հաճախ անվանում են պարենքիմային։ Ցածր աստիճանի կազմավորված կենդանիներ են։ Տափակ որդերն առաջին կենդանիներն են, որոնց մոտ երևան են եկել մարմնի երկկողմ համաչափությունը, մարսողության և արտաթորության օրգանները։ Սրանց մոտ առաջին անգամ դիտվում է նաև կենդանու վարքագիծը կարգավորող կենտրոնական նյարդային ապարատ՝ զույգ ուղեղային հանգույցներ։ Վերջիններից սկիզբ են առնում երկայնակի նյարդային բներ, որոնք միանում են իրար լայնակի նյարդային թելերով։
Մարսոական համակարգ
Մարսոական համակարգը սկսվում է բերանային անցքով, որին հաջորդում են ըմպանը, կերակրափողը և երկճյուղ կույր վերջացող ազիները։ Հետանցքը բացակայում է, և կերային մնացորդներն օրգանիզմից դուրս են բերվում բերանով։ Տրեմատոդների որոշ տեսակների աղիքային ճյուղերի հետին մասերը բացվում են միզապարկի մեջ կամ մաշկամկանային շերտի արտաքին մակերեսին։
Սեռական համակարգ
Սեռական օրգանները զբաղեցնում են մարմնի հիմնական մասը։ Սեռական համակարգը բավականին բարդ է։ Այն բաղկացած է ոչ միայն սեռական գեղձերից, այլև սեռական ծորաններից ու լրացուցիչ օրգաններից։ Թարթչապատ թրթուրը (միրացիդ) ներթափանցում է մակաբույծի միջանկյալ տիրոջ (խխունջի) օրգանիզմ, որտեղ միրացիդից ձևավորվում է սպորոցիստ, ապա՝ ռեդիա, որից հետագայում զարգանում են ցերկարները։ Վերջինների գործունեության շնորհիվ ձվաբջիջը ապահովվում է սննդանյութերով, ձևավորվում է նրա թաղանթը և գոյանում բոժոժ։ Որպես կանոն հերմաֆրոդիտներ են, ունեն զուգավորման ապարատ։
Արտաթորության համակարգը խողովակների բարդ ցանց է։ Նյարդային համակարգը բաղկացած է զույգ գլխային հանգույցներից՝ տեղակայված ըմպանի մոտ և նրանից դուրս եկող 3 զույգ նյարդային փողերից։ Սեռահասուն ձևերը ողնաշարավոր կենդանիների և մարդու մակաբույծներ են, իսկ թրթուրայինները՝ խխունջների, որոշ դեպքերում՝ նաև այլ անողնաշարավորների։
Լյարդի ծծան
Լյարդի ծծան, ծծող որդերի ներկայացուցիչ։ Մարմինը տերևանման է, 3-4 սմ երկարությամբ։ Մարմնի առջևում գտնվում է բերանը, որով վերցնում է սննդանյութերը, նույն բացվածքով հեռացվում են սննդի չմարսված մասերը։ Բերանի եզրերը հաստացած են և առջևում են բերանային ծծանը։ Փորի կողմում գտնվում է փորային ծծանը, որով կպչում է տիրոջ օրգանիզմին։
Լյարդի ծծանը ապրում է եղջերավոր անասունների և մարդկանց լյարդում ու լեղապարկում։ Սնվում է արյունով, քայքայելով լյարդի բջիջները։ Ունի կենսական 2 փուլ՝ սեռական և անսեռ։ Փոխում է տերերին։ Միջանկյալ տեր․ (օրինակ․ լճախխունջ) թրթուրային փուլի զարգացում։ Հիմնական տեր․ մարդ, խոշոր և մանր եղջերավոր կենդանիներ, սեռահասում վիճակ։ Լեղածորանի խցանումից առաջանում է դեղնախտ հիվանդությունը։ Լյարդի ծծանն արյունատար և շնչառական համակարգեր չունի։ Նյարդային համակարգը լավ զարգացած չէ։
Սպիտակ պլանարիա
Սպիտակ պլանարիան, 1-2 սմ երկարությամբ, տերևաձև մարմնով որդ։ Ապրում է լճակներում, գետերի տակին։ Վարում է մեծ մասամբ թաքնված կենսակերպ։ Պլանարիա կարելի է գտնել քարերի, ջրի մեջ գտնվող տերևների, կոճղերի ստորին մասում։ Պլանարիայի ողջ մարմինը գնդված է թարթիչներով, որոնք տեղաշարժման դեր են կատարում։ Մարմնի հետևի մասը սուր է։ Մարմնի առջևում է գտնվում պլանարիայի երկու սև աչքերը։ Պլանարիայի մաշկի տակ գտնվում են օղակաձև, երկայնակի, շեղ դասավորված մկանները։ Մաշկը և մկանային շերտերը սերտաճել են և կազմում են որդի մաշկամկանային պարկը։ Պլանարիան եռաշերտ կենդանի է՝ կազմված է էկտոդերմից, էնտոդերմից և մեզոդերմից, ունի հյուսվածքային չորս տիպ։
Պլանարիան սնվում է ջրում ապրող մանր կենդանիներով` գիշատիչ է։ Պլանարիայի բերանը գտնվում է մարմնի փորային կողի մեջտեղում, հարձակվելիս նա մարմնով սեղմում, ծածկում է զոհին և բերանից հանելով իր մկանուտ կլանը` դրանով շրջապատում է որսին ու կուլ տալիս կամ ծծում նրա պարունակությունը։ Մարսողությունը տեղի է ունենում աղիքում, որն առաջնացնում է 3 ճյուղ։ Դրանցից մեկը ուղղվում է դեպի մարմնի առջևի ծայրը, իսկ երկուսը` կլանի կողքերով դեպի հետևի ծայրը։ Այդ երեք ճյուղերն էլ նորից ճյուղավորվում են` ծայրերում առաջացնելով բազմաթիվ փակ, փոքր խողովակներ։ Դրանց մեջ սնունդը մարսվում է, իսկ չմարսված մնացորդները հեռացվում է բերանային անցքով։
My lifestyle
I eat everything yummy. I love fruits because they are healthy. I like eating different meat because it makes me strong. Sometimes I do physical exercises. I walk outside a lot. I try go to bed early.
Փետրվար ամսվա հաշվետվություն
- Մայրենի լեզվի օրեր
Աղբույր - Տերյանական ընթերցումներ
Երկիր Նաիրի շարքի բանաստեղծություներ
Վահան Տերյան “Տխրություն”
Մթնշաղի անուրջներ ժողովածու
Գարունը Տերյանի պոեզիայում - Թումանյանական ընթերցումներ
Հովհաննես Թումանյան “Իմ ընկեր Նեսոն”
Հովհաննես Թումանյան “Սըրտիս թագուհի…”
Բառարանագրության ֆլեշմոբ - Վերլուծություններ
“Երկաթուղու շինությունը” իմ կարծիքը պատմվածքի վերաբերյալ
Մթնշաղի անուրջներ ժողովածու
“Շունը” - Ստեղծագործական աշխատանքներ
Բացահայտի՛ր աշխարհը - Անհատական նախագծեր:
Անհատական նախագիծ
Անհատական նախագիծ
Անհատական նախագիծ - Գնահատեք ձեր աշխատանքը՝ հիմնավորելով:
Ես ինձ գնահատում եմ ութ ըստ կատարծս աշխատանքների։
Անհատական նախագիծ, Драка со Львом
Առյուծը հանգստանում էր մի մեծ ծառի ստվերում՝ առատ ճաշից հետո։ Կեսօր էր։ Ջերմություն. Շակալը մոտեցավ Առյուծին։ Նա նայեց հանգստացած Առյուծին և երկչոտ ասաց.
-Առյուծո՜ Եվ եկեք պայքարենք:
Բայց ի պատասխան միայն լռություն էր։
Շակալը սկսեց ավելի բարձր խոսել.
-Առյուծո՜ Եկեք պայքարենք! Եկեք մարտ կազմակերպենք այս բացատում։ Դու իմ դեմ ես։
Առյուծը ուշադրություն չդարձրեց նրան։
Հետո Շակալը սպառնաց.
- Արի կռվենք! Հակառակ դեպքում ես կգնամ և բոլորին կասեմ, որ դու, Լև, ահավոր վախենում էիր ինձանից։
Առյուծը հորանջեց, ծույլ ձգվեց և ասաց.
«Իսկ ո՞վ կհավատա քեզ»։ Մտածե՛ք։ Եթե նույնիսկ ինչ-որ մեկն ինձ դատապարտի վախկոտության համար, միեւնույն է, դա շատ ավելի հաճելի է, քան այն, որ նրանք կարհամարհեն ինձ։ Արհամարհել ինչ-որ Շակալի հետ կռվի համար…
Հանրահաշիվ տնային, դասարանական
ա)(x+y+z)(x+y-z)=(x+y)2-z2=x2+2xy+y2-z2
գ)(x-y+z)(x+y+z)=(x+z-y)(x+z+y)=(x+z)2-y2=x2+2xz+z2-y2
ա) (1+x)(1-x)(1+x2)=(1-x2)(1+x2)=1-(x2)2=1+x4
գ) (m+n)(n-m)(m2+n2)=(m2-n2)(m2+n2)=(m2)2-(x2)2=m4-n4
268.
ա) (5-a)(3-a)-(a-4)2=15-5a-3a+a2-(a2-8a+16)=15-8a+a2-a2+8a-16=-1
գ) 3 (2-m)2+2 (2-m)2=3 (4-4m+m2)+ 2 (4-4m+m2)=12-12m+3m2+8-8m+2m2=20-20m+5m2
269.
ա) 4 (1-a)2+3 (a+1)2=4(1-2a+a2)+ 3(a2+2a+1)=4-8a+4a2+3a2+6a+3=7a2-2a+7
ա) a3+b3+3ab (a+b)=(a+b)3
a3+b3+3ab (a+b)=a3+b3+3a2b+3ab2=a3+3a2b+3ab2+b3
(a+b)3=a3+3a2b+3ab2+b3
ա) (m2+1)(n2+1)=(mn-1)2+(n+m)2
Տնային
բ) (x-y+z)(x-y-z)=(x-y)2-z2=x2-2xy+y2-z2
դ) (x-y-z)(x+y-z)=x2-(y-z)2=x2-(y2-2yz+z2)=x2-y2+2yz-z2
Հայոց լեզու Տնային
1. Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով:
Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ էր: Ամեն օր նրան դուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում, կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էր գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:
Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց է ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ է: Ամեն օր նրան դուրս ենք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում է տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոսանքով անցնում են որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում են խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում ենք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես է լինում: Նա շատ շուտ գլխի է ընկնում, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվում է դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ մտավ, կապիկն իսկույն դուրս ցատկեց դարանից ու բռնեց խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց գցեց, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չի դիմանում:
2. Բայերի ժամանակային խախտումները գտի՛ր և ուղղի՛ր: Ուղղումներդ փորձի՛ր հիմնավորել:
Մեր կյանքի մեջ աշխուժություն էր մտցնում մարդանման կապիկը՝ Չամլին, որն ամեն առավոտ թեյ բերող սպասավորի հետ մտնում էր մեր ննջարանը: Մի ցատկով կտրեց դռնից մինչև մահճակալս ընկած տարածությունը և թռավ մահճակալիս: Ի նշան ողջույնի` շտապ-շտապ համբուրում էր ինձ իր խոնավ շուրթերով ու հետո տնքտնքալով հետևում էր, թե ինչպես եմ կաթ, թեյ ու շաքար (հինգ գդալ) լցնում իր բաժակը: Բաժակն ինձնից վերցնում էր հուզմունքից դողդողացող ձեռքով, մոտեցնում շուրթերին ու խմում ահավոր մի ֆռոցով: Առանց դադար տալու ավելի ու ավելի էր բարձրացնում բաժակը, մինչև որ այն շուռ էր գալիս մռութի վրա: Դրանից հետո վրա էր հասնում մի երկար ընդմիջում: Չամլին սպասում էր, որ կիսահալված շաքարը հոսի իր լայն բացված բերանի մեջ: Երբ համոզվեց, որ բաժակի մեջ էլ ոչինչ չկա, խոր հոգոց էր հանում ու բաժակը վերադարձրեց ինձ՝ այն աղոտ հույսով, որ նորից կլցնեմ:
3. Փակագծերում տրված ժամանակաձևերից տեքստին համապատասխանող ձևն ընտրի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:
Բարձր կրունկներով կոշիկներն առաջին անգամ երևացել են ուշ միջնադարյան Փարիզում: Բայց կիննիր կրունկներն ինչո՞ւ պիտի պահի (պիտի պահի, պիտի պահեր), բարձր ու մարմնի ծանրությունը ոտքի թաթերի վրա պիտի դնի.(պիտի դնի, պիտի դներ)։ Պատճառն այն էր, որ այն ժամանակ Փարիզի փողոցները սալահատակված չէին (չեն,չէին)և մարդիկ մի մայթից մյուսն անցնելու ժամանակ խրվում էին (խրվում էին, խրվեցին, խրվել են, խրվել էին) ցեխի մեջ:Եվ ահա մի հնարագետ կոշկակար, որն իր համար հնարեց (հնարեց, հնարել է, հնարել էր) բարձր կրունկները, որոշեց մյուսների կոշիկներն էլ այդպես կարել:
Հին ժամացույց
Հրն ժամացույցներն առաջին անգամ եղել են Չինաստանում։ Նրանք կազմված էին պարույրից կամ կախված մետաղական գնդիկներով դյուրավառ նյութից ձողիկներից։ Նյութի այրվելուց հետո գնդիկները թափվում էին ճենապակե սկահակի վրա՝ արձակելով զրնգոց։
Հետագայում հրե ժամացույցների տարատեսակները հայտնվեցին Եվրոպայում։ Այստեղ օգտագործվում էին մոմեր, որոնց վրա արվում էին հավասարաչափ նշումներ։ Նիշերի միջև եղած տարածությունը ծառայում էր որպես ժամանակի միավոր։
Հովհաննես Գալիկյան բլոգ 